ترنم زندگی

برابری در عرصه های فرهنگی اجتماعی وسیاسی اقتصادی وحقوقی آرمان مشترک بیشتر فمنیستهای موج دوم بوده است با این هریک از شاخه های این مکتب فکری تصویری خاص از جامعه آرمانی ارائه داده اند مثلا فمنسیم های رادیکال ایجاد اصلاحات عمیق درساختار سیاسی که منجر به از میان برداشتن زنانگی ومردانگی یعنی دستیابی به جامعه فاقد جنسیت را آرمان خود میدانند به نظر لیبرالها تنها دریک نظام لیبرال میتوان به برابری دست یافت مشروط براینکه نژادپرستی و تبعیض جنسیتی با پیش داوری ها وسنت های حاکم خود لیبرالسیم را محدود نکند تا تربیت جنسی آرمانی که همان تربیتی است که طی آن هر فردی بتواند آزادنه مناسبترین سبک زندگی را برای خود برگزیده واین گزینش هم از سوی دیگران مورد احترام باشد خواه این گزینش، خانه داری باشد، خواه زندگی مجردی یا نوعی ارضای جنسی انعطاف پذیر.
درمتون دینی گرچه مباحثی چون جامعه آرمانی ووضعیت رنان در آن جامعه با چنین عنوانی بیان نشدهاست اما با درکنار هم گذاردن آیات و روایاتی که هریک به گوشه ای از ابعاد شخصیتی زنان ممتاز، ارزشها و ضد ارزشهای زنانه ومردانه، وظایف خانوادگی وفردی زنان ، آسیب شناسی زنان در آخر الزمان ونقش زنان در جامعه مهدوی اشاره میکند ، می توان به تصویری از وضعیت آرمانی زنان دست یافت که براین اساس زن دروضعیت آرمانی خود شاخص هایی دارد:
1- ارزشمندی : درجامعه آرمانی هم زن خود را موجودی ارزشمند می داند که در برابر سعادت خود ودیگران مسئول است وهم جامعه زن را موجودی ارزشمند میداند که نسبت به شکوفایی شخصیت وی مسئول است وباید بسترهای رشد وی را فراهم آورد وبا اصلاحات فرهنگی زمینه های تحقیر شخصیت زن را ازمیان بردارد.
2- استقلال در شخصیت : در متون دینی ما در تمامی تاریخ بشریت چهار چهره برتر وماندگار ظهور کرده اند که یکی از آنان آسیه همسر فرعون ، مظهر استقلال در هویت وعقیده است. ( سوره تحریم آیه 11) از اینجا میتوان دریافت که توصیه دینی به زنان مبنی بر لزوم هماهنگی با همسر در حریم خانوادگی نباید به معنای وابستگی شخصیتی ونفی هویت مستقل نگردد واصلاخات فرهنگی باید به سمت تقویت شخصیت مستقل انسانی باشد.
3- احساس مسئولیت نسبت به بهسازی جامعه ومشارکت اجتماعی در اصلاحات اجتماعی به ویژ در قالب امر به معروف ونهی از منکر ( سوره توبه آیه 71)
4- جایگاه ویژه زن در خانواده : از انجا که در اندیشه دینی خانواده مهمترین بنا و زن را درنقش همسری ومادری رکن اساسی حیات وبالندگی خانواده محسوب میشود هم مقام مادری را به شدت ارج می نهد و بر لزوم حمایت عاطفی خاص ار مادران تاکید میکند و هم بر لزوم حمایت اقتصادی از همسر را حتی در صورت تمکین مالی. این حمایت ها علاوه برآنکه زنان را در انجام رسالت فرهنگی واجتماعی خود یاری میکند به زنان امکان میدهد که به اشتغال نه به عنوان یک اضطرار بلکه به عنوان نوعی انتخاب نگاه کنند.
5- آزادی عمل با حفظ ارزشهای انسانی واسلامی: ازآنجا که آزادی یکی از مقدمات اندیشه فمنییستی است که با موارد همچون آزادی سقط جنین ، روابط جنسی خارج از چارچوب خانواده ، همجنس گرایی و...تعریف میشود در جامعه آرمانی دینی به دلیل توجه به ارزش های اخلاقی و توجه به محوریت خانواده جنین عملکردهایی درتضاد با آزادی قلمداد می شود.
6- تخاصم زدایی وتفاهم محوری : از آنجا که در اندیشه دینی زن ومرد دو موجود مکمل ونیازمند به یکدیگرند که هریک از ابزارههای خاص برای تحقق سعادت فردی خانوادگی واجتماعی برخورداند واصلاحات اجتماعی باید به سمت تفاهم هرچه بیشتر دو جنس و رفع تقابلها بکار گرفته شود دراین نگاه سعادت یک جنس از مسیر سعادت دیگری میگذرد.

درباره زنان چه میدانیم و وضعیت آنان را درجوامع چگونه تحلیل می کنیم ؟
مکاتب مختلف انسان شناسی وجامعه شناسی هر یک از دیدگاه خود تحلیلی از موقعیت اجتماعی زنان ارائه میدهند اما بیشترین گروه فمنیسم هات هستند که بنا به ماهیت مکتبشان انتظار می رود که تحلیلی جامع وپاسخی کاملتر به این سوال بدهند .ما دراین نوشتار سعی داریم تاعلاوه بر معرفی دیدگاه فمنیسم در این مورد مروری هم بر دیدگاه اسلام داشته باشیم.
برخی فمنیستها (فمنیستهای لبیرال و مارکسیست فمنیستهای سنتی )زنان را در موقعیت نابرابر وفروتر از مردان میدانند در مقابل گروهی دیگر که رادیکال فمنیستها، سوسیال فمنیستها وفمنیستهای روانکاو و مارکسیست فمنیستهای معاصر به نظریه ستم گری اعتقاد دارند که براساس این نظریه زنان تحت ستم، تابعیت ، تحمیل،سوءاستفاده وبدرفتاری مردان می باشند به عبارتی وضعیت متفاوت زنان ومردان از تصمیم ارادی وآگاهانه مردان در سوءاستفاده ازآنان ناشی میشوند نه عواملی چون طبقه اقتصادی یا سازمان اجتماعی.
در واقع میتوان گفت تمامی گروههای فمنیستی در این نکته که وضعیت متفاوت زنان ومردان ناشی از اختلافات طبیعی دو جنس نمی باشند ، مشترک هستند. دردهه 1970 اوج مطالعاتی برای اثبات این مدعا صورت گرفت که نتایج بسیار این مدعا رااثبات ونتایج تحقیقات زیادی نیز به رد این دیدگاه منجر شد .بررسی کالبد شناسی جنسیت زنانه واقعیتهایی را دراختیار فمنسیها قرار داد تا برخلاف گروههای یادشده با تکیه برالگوبندی جنسیتی دیدگاه تحلیلی تازه ای را ارائه دهند .به عقیده آنان الگوهای متفاوت رشد هرمونی زن ومرد تفاوتهای را دررفتار آنان منجر شده است . این گروه خواستار آن هستند که شیوه متمایز زندگی زنان نه به عنوان انحرافهایی از شیوه بهنجار بلکه به منزله گونه ای کارآمد که میتواند جای شیوه مردانه بگیردبه رسمیت شناخته شود ومعتقدند که دانش همگانی ،پژوهشهای والگوبندی زندگی اجتماعی باید به گونه ای تنظیم شوند که شیوه هستی زنانه را جدی بگیرند. اینان سعی میکنند بر تجربیات خاص زنان تاکید وسعی میکنند تا دیدگاه مردانه موجود در نظریه فمنیسم را توضیح دهند آنان در مقابل فمنیستهایی که نقش مادری وفعالیتهای خانگی را دلیل برفروتری زنان دانسته اند ویژگیهایی چون عادت ماهیانه، حاملگی، زایمان وشیردهی را مثبت ارزیابی کرده واز نگاه آنان نقش مادری وجامعه پذیری خاص زنان موجب میشود آنان بیشتر بر موهبت زندگی واقف شوند و که هرگاه شیوه زندگی زنانه درجامعه عجین شود و بخشی از حیات همگانی گردد جهان برای ما مکانی امن تر و انسانی تر خواهد شد.

از دیدگاه اندیشه اسلام نیز میتوان به تحلیل موقعیت اجتماعی زنان درجامعه پرداخت اما آنچه اسلام میگوید اساسا متفاوت از اندیشه فمنیسم است چراکه دراسلام توصیف وضعیت زن ومرد بر تصیری مبتنی است که از خدا جهان وانسان ارائه میگردد .خلقت جهان وانسان براساس تدبیر وحکمت خداوند آفرینشی بدون نقص است واو پیوسته به هدایت تکوینی جهان میپردازد بنابراین برخلاف اندیشه ماتریالیستی ،طبیعت را وحشی و برخلاف رادیکال فمنیستها عامل ستم به علیه زنان نمیداند . درآفرینش آن خدای بخشایش گر هیچ گونه اختلاف نمی بینی باز بنگر آیا خلل ونقصانی می بینی؟( سوره ملک آیه 3) با وجواین اندیشه اسلامی براین باور است که آفرینش دوجنس متفاوت به منظور بقای نسل بشر و ایجاد سکون وآرامش در پیوند یافتن دو جنس است . واز نشانه اواین است که از نوع خودتان همسری برای شما آفرید تابدان ها آرام کیرید،ومیانتان دوشتی ورحمت نهاد (روم آیه 21)
در اندیشه دینی انتظارات خداوند از زن ومرد زمینه ساز اعطای استعداهاست وقانونگذاری نیز متناسب با آن دو. با ترسیم دقیق ارزشها، توصیفها واحکام است که می توان به نابسامانی وضعیت زنان وفرودستی آنان در طول تاریخ نه به دلیل وجود نابرابریها بلکه به دلیل انحراف از برنامه الهی که از وحی بدست آمده پی برد. دراندیشه اسلامی زن همچون مرد انسانی است که قابلیت دست یابی به کمال و رشد انسانی را داراست وبه همین دلیل مکلف ونسبت به عملکرد خود مسئول است . مردان وزنان مسلمان ، مردان وزنان با ایمان، مردان وزنان عبادت پیشه، مردان وزنان راستگو ، مردان وزنان شکیبا، مردان وزنان فروتن ، مردان وزنان صدقه دهنده ،مردان وزنان زوه دار، مردان وزنان پاکدامن ،مردان وزنان که خداوند را فراوان یاد میکنند خداوند برای آنها آمرزش و پاداشی بزرگ فراهم ساخته است.
اندیشه دینی زن را موجودی متفاوت از مرد می داند که انتظارات واستعداهای مختلف جایگاه خاصی به او عنایت کرده است . براین اساس نادیده گرفتن تفاوتهای دوجنس به همان اندازه به جامعه انسانی وشخصیت زن آسیب میرساند که نادیده انگاشتن برابری انسانی.

قرآن کتاب آسمانی ومعجزه جاودانی بشریت کلید رستگاری است که همراه سفارش به خواندن وعمل بدان شده است اما چرا ماه رمضان را بهار قرآن نامیده اند ؟
1 - فضیلت قرآن
قال رسول اللَّه‏صلى الله علیه وآله وسلم : «فضل‏القرآن على سائرالکلام‏کفضل‏اللَّه على خلقه».
برترى قرآن بر سایر سخنان مانند برترى خداوند بر خلق خود مى‏باشد . (بحار/92/19)
2 - رهبرى قرآن
قال رسول اللَّه‏صلى الله علیه وآله وسلم : «علیکم بالقرآن فاتخذوه اماماً و قائداً».
بر شما باد به قرآن و آن را به عنوان رهبر و پیشواى خود قرار دهید . (کنز العمال / 4029)
3 - قرآن بهترین سخن
قال على‏علیه السلام: «تعلّموا کتاب اللَّه تبارک و تعالى فانه احسن الحدیث و ابلغ الموعظة و تفقهوا فیه فانّه ربیع القلوب واستشفوا بنوره فانه شفاء لما فى الصدور».
کتاب خداوند متعال را فرا گیرید زیرا بهترین سخن و رساترین پند و اندرز است و در آن تفقه کنید (و معارف آن را بفهمید) زیرا قرآن بهار دلهاست و از نور آن شفا بگیرید چون مایه شفاى سینه‏هاست.
(تحف‏العقول/150)
4 - قرآن سفره‏ى آماده‏ى الهى
قال رسول اللَّه‏صلى الله علیه وآله وسلم : «القرآن مأدبة اللَّه فتعلموا مأدبته ما استطعتم».
قرآن سفره آماده و مهمانى خدا است تا مى‏توانید آن را فرا بگیرید (و از معارف عالى آن بهره ببرید).
(بحار / 92 / 19)
5 - رمضان بهار قرآن
عن الباقرعلیه السلام: «لکل شى‏ء ربیع و ربیع القرآن شهر رمضان».
براى هر چیزى بهارى است و بهار قرآن ماه رمضان است . (بحار / 92 / 213)
6 - ثواب قرائت قرآن در ماه رمضان
قال رسول اللَّه‏صلى الله علیه وآله وسلم : «و من تلا فیه آیة من القرآن کان له مثل اجر من ختم القرآن فى غیره من الشهور».
هرکسى در ماه رمضان آیه‏اى از قرآن را تلاوت کند مزد او مانند کسى است که تمام قرآن را در غیر ماه رمضان تلاوت کرده است . (بحار / 93 / 357)
7 - جاودانگى قرآن
عن الرضاعلیه السلام: «ان رجلاً سأل ابا عبداللَّه‏علیه السلام ما بال القرآن لایزداد عند النشر و الدراسة الاّ غضاضة فقال لان اللَّه تبارک و تعالى لم یجعله لزمان دون زمان و لا لناس دون ناس فهوفى کل زمان جدیدوعند کل قوم غض الى یوم‏القیامة».== شخصى از امام رضا علیه السلام سؤال کرد: چرا قرآن همیشه تازگى دارد؟ حضرت فرمود: زیرا خداوند آن را براى تمام زمان‏ها و همه مردم قرار داده و منحصر به یک زمان نیست، بنابراین قرآن در هر زمانى جدید و تا قیامت براى هر گروهى تازگى دارد . (بحار/92/15)
8 - جامعیت قرآن
قال رسول اللَّه‏صلى الله علیه وآله: «من اراد علم الاولین و الاخرین فلیقرأ القرآن».== کسى که دانش اوّلین و آخرین را مى‏خواهد، قرآن را بخواند . (کنزالعمال/2454)
9 - تکامل در پرتو قرائت قرآن

قال الصادق‏علیه السلام: «فانّ درجات الجنة على قدر آیات القرآن فیقال لقارئ القرآن اقرأ وارق». == به درستى که درجات بهشت به اندازه آیات قرآن است، در روز قیامت به قارى قرآن گفته مى‏شود بخوان و بالا برو . (بحار / 92 / 188)
10 - عمل به قرآن
قال الصادق‏علیه السلام: «الحافظ للقرآن العامل به مع السفرة الکرام البررة».
کسى که حافظ قرآن و عامل به احکام آن باشد، همراه با سفیران بزرگوار نیکوکار است.
(کافى / 2 / 603)
11 - اصناف قاریان قرآن
قال الصادق‏علیه السلام: «القرّاء ثلاثة: قارى قرأ (القرآن) لیستدّر به الملوک و یستطیل به على الناس فذاک من اهل النار و قارى قرأ القرآن فحفظ حروفه و ضیّع حدوده فذاک من اهل النار و قارى قرأ القرآن ... فهو یعمل بمحکمه و یؤمن بمتشابهه و یقیم فرائضه ... فهو من اهل الجنة».
قاریان قرآن بر سه دسته هستند: گروهى قرآن را تلاوت مى‏کنند تا بدینوسیله از پادشاهان و حاکمان مال طلب کنند و بر مردم تکبّر کنند که اینها اهل دوزخ هستند، بعضى قرآن را قرائت مى‏کنند و حروف آن را حفظ و حدود آن را ضایع مى‏سازند، اینها نیز اهل دوزخ هستند و گروهى قرآن را قرائت مى‏کنند و به آیات محکم عمل مى‏کنند و به آیات متشابه ایمان دارند و واجبات آن را به جا مى‏آورند، اینها اهل بهشتند. (خصال / 143)
12- آداب تلاوت قرآن
الف - طهارت دهان
قال رسول اللَّه‏صلى الله علیه وآله وسلم : «طیّبوا افواهکم فانّ افواهکم طریق القرآن».
دهان‏هاى خود را پاک گردانید زیرا دهان‏هاى شما مسیر و راه براى تلاوت قرآن است.
(کنز العمال/2752)
ب - استعاذه
قال الصادق‏علیه السلام: «لمّا سئل عن التعوّذ عند افتتاح کل سورة : نعم فتعوّذ باللَّه من الشیطان الرجیم».
از پناه بردن هنگام آغاز هر سوره‏اى از امام صادق علیه السلام سؤال شد، فرمود: آرى به خدا از شیطان رانده شده پناه ببرید . (تفسیر عیاشى / 2 / 270)
ج - ترتیل
قال على‏علیه السلام: «عند قوله تعالى «و رتّل القرآن ترتیلاً» بینه تبیاناً و لا تهذّه هذّ الشعر و لا تنثره نثر الرمل ولکن اقرع به القلوب القاسیة و لا یکن همّ احدکم آخر السورة».
(ترتیل) یعنى آن را بطور روشن بیان کن نه مانند اشعار سریع و پشت سر هم بخوان و نه مانند دانه‏هاى شن آن را پراکنده ساز لکن چنان بخوان که دل‏هاى سنگین را با آن بکوبى و بیدار کنى هرگز هدف شما این نباشد که حتماً به آخر سوره برسید. (هدف شما این باشد که معارف آن را بفهمید و عمل کنید). (کافى / 2 / 614)
د - تدبر
قال على‏علیه السلام: «الا لاخیر فى قرائة لیس فیها تدبّر الا لاخیر فى عبادة لیس فیها تفقّه». آگاه باش خیرى نیست در قرائت قرآنى که در آن تدبر نباشد، آگاه باش خیرى نیست در عبادتى که در آن فهم نباشد. (بحار / 92 / 211)
ه - صوت زیبا
قال رسول اللَّه‏صلى الله علیه وآله وسلم : «زیّنوا القرآن باصواتکم».
به وسیله صدایتان قرآن را زینت دهید . (بحار / 92 / 190)
و - خشوع
قال رسول اللَّه‏صلى الله علیه وآله وسلم : «اقرأوا القرآن بالحزن فانّه نزل بالحزن».
قرآن را با حزن و اندوه بخوانید زیرا آن با حزن و اندوه نازل شده است . (کنز العمال / 2777)

التماس دعا